Bandoneon – Το απόλυτο μουσικό όργανο του tango
Τι είναι το Bandoneon;
To bandoneon, όπως βλέπετε παρακάτω, είναι ένα είδος concertina (φυσαρμόνικα), το οποίο παίζετε κρατώντας το με 2 χέρια κι ανοιγοκλείνοντας το, ώστε ο εισερχόμενος/εξερχόμενος αέρας να διαμορφώνει νότες αναλογα με το ποιά πλήκτρα έχουν πατηθεί (η βασική αρχή λειτουργίας του μοιάζει με αυτή του γνωστότερου ακορντεόν). Το bandoneon έχει εξέχουσα σημασία σε μια τυπική ορχήστρα tango, και θα μπορούσε να πεί κανείς πως σχεδόν χαρακτηρίζει ως σύμβολο αυτο το είδος μουσικής. Η ομορφία του κι η δύναμή του παρέχουν έναν ισχυρά μελαγχολικό κι αισθησιακό ήχο.
Ο ήχος του bandoneon
Ακούστε τον χαρακτηριστικά μελαγχολικό ήχο του σε solo. Astor Piazzolla – Vuelvo al Sur (Solo De Bandoneon).
Η ιστορία του bandoneon
To bandoneon εφευρέθηκε περίπου το 1846 από τον Heinrich Band, στο Krefeld της Γερμανίας και του ειχε δωθεί αρχικά το όνομα ‘bandonion’. Στόχος του εφευρέτη του ήταν να χρησιμοποιηθεί στην εκκλησιαστική μουσική. Δεν ειναι απόλυτα σαφές πως έφτασε αυτό το όργανο στο Buenos Aires (περίπου το 1870), αλλά έγινε παρα πολύ δημοφιλές περίπου το 1890 όταν συνειδητοποιηθηκε πόσο ταίριαζε στο ηχόχρωμα του tango. Έτσι πολύ συντομά το όνομα του άλλαξε από το γερμανικό “bandonion” στο ισπανικό “bandoneon”.
Ο εκθειασμός του bandoneon
Ο Αstor Piazzolla, συνθέτης κι εκτελεστής, ήταν ένας από τους κορυφαίους υπέρμαχους του ιδιαιτερου αυτού οργάνου (bandoneon) κατά τον 20ο αιώνα. Το 1969 στο κομμάτι του “Fugata” μπορούμε να δούμε τον εκθειασμό του στο bandoneon.
Παράδειγμα του “Fugata” απο τους Black Tango Pro (μπορεί μόνο να παιχτεί με το λιγότερο 3 bandoneons!).
Η πολυπλοκότητα του bandoneon
Το bandoneon είναι ένα αρκετά πολύπλοκο όργανο, διότι η πλειοψηφία των πλήκτρων του παράγει εντελώς διαφορετική νότα, ανάλογα με το αν ένα πλήκτρο είναι πιεσμένο ή μη. Αυτό σημαίνει πως κάθε πλευρά πλήκτρων του οργάνου έχει 2 διαφορετικές μουσικές διατάξεις. Μια όταν τα πλήκτρα είναι πατημένα και μια όταν δεν είναι πατημένα. Επιπλέον η κάθε πλευρά πλήκτρων δεν είναι συμμετρική προς την απέναντι, πράγμα που σημαίνει πως ο μουσικός πρέπει να γνωρίζει 4 διαφορετικές μουσικές διατάξεις πλήκτρων.
Συνέντευξη του Astor Piazzolla σχετικά με το θέμα (και το υπέροχο Zero Hour).
Η κατασκευή ενός Bandoneon
Δείτε το ντοκυμαντέρ του Juan Pablo Fredes “Fabricante de Bandoneones” σχετικά με την κατασκευή του (στα ισπανικά με αγγλικούς υπότιτλους).