Επιλέγοντας δάσκαλους Tango

Επιλέγοντας δάσκαλους Tango

www.ocho.gr

Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε ένα αρκετά δύσκολο θέμα, έχοντας ακούσει και βιώσει πολλές και διαφορετικές καταστάσεις, σε μια προσπάθεια κυρίως απογραφής της πραγματικότητας.

Σου έχει συμβεί κι εσένα παραδέξου το!
1. Πολλές φορές στο τέλος ενός μαθήματος – σεμιναρίου – workshop tango έχω προσωπικά καταλήξει να λέω μέσα μου: “Διδάχτηκα κάποια βασικά πράγματα αλλά που έχουν τελικά πολύυυυυυυ νόημα.”
Μερικά από αυτά δε είναι τόσο σημαντικά που πραγματικά με κάνουν κι αναρωτιέμαι:
“Μα καλά, γιατί κανείς δεν μου το είχει πει αυτό πιο πριν;”
2. “Διαφορετικοί δάσκαλοι μου λένε διαφορετικά πράγματα που συχνά καταλήγουν να είναι ριζικά αντίθετα μεταξύ τους (;;;). Αισθάνομαι πως πρέπει κάθε φορά να αλλάξω στύλ και τις κινήσεις μου εντελώς, ώστε να μπορέσω να προσαρμοστώ. Κάθε φορά καταλήγω να είμαι μπερδεμένος -νη και να αισθάνομαι ότι έχω χάσει στο παιχνίδι της μάθησης. Γιατί να μου συμβαίνει αυτό;”

Η πραγματικότητα
Υπάρχει μια απλή απάντηση σε όλα αυτά. Εάν οι χορευτές – δάσκαλοι tango έπρεπε να πιστοποιήσουν τις ικανότητες τους με κάποιο συγκεκριμένο δίπλωμα χορού ενός επίσημα αναγνωρισμένου ιδρύματος όπως σε κάποια άλλα είδη χορού (πχ κλασσικό μπαλέτο) και με ένα ακόμη (παιδαγωγικού χαρακτήρα ίσως ???) ώστε να τους δωθεί η δυνατότητα να διδάξουν, τότε οι παραπάνω καταστάσεις θα αποτελούσαν εξαιρέσεις. Σε δεύτερη ανάγνωση βέβαια, μια πιο σύνθετη απάντηση είναι ότι και το tango κινείται σιγά-σιγά προς μια αρκετά ενιαία προσέγγιση στην διδασκαλία. Η μέχρι στιγμής απουσία κάποιας θεσμοποιημένης εκπαίδευσης όμως μας έχει χαρίσει έναν χορό απίστευτα ανοιχτό και πλούσιο σε μορφές, στύλ και τεχνικές με τεράστια αυτοσχεδιαστική ελευθερία.
Το tango είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο χορευτικής και πνευματικής καλλιέργειας, που ως τώρα έχει υπάρξει αρκετά ανθεκτικό σε προσπάθειες να ορίστει και να περιοριστεί σε συγκεκριμένη μορφή με φόρμες και κλισέ (πχ ευρωπαικό Ballroom). Αυτό το κάνει συναρπαστικό, ισχυρό κι έντονα ζωντανό.
Παράλληλα όμως, αυτό ίσως προκαλεί σύγχυση, ειδικά σε νέους χορευτές. Ένας κύριος λόγος είναι οτι εμπεριέχει έντονα μια κοινότητα πλούσια από στοιχεία αυτοδιδασκαλίας, στην οποία οι επαγγελματίες εντάσσονται (σπανιότερα όχι) και μέσα της βιοπορίζονται. Δεν είναι τυχαίο που πολλές φορές θα δούμε χορευτές με κίνητρο, αφοσίωση κι εμπειρία ετών να καταλλήγουν να γίνονται δάσκαλοι ή διοργανωτές εκδηλώσεων.
Οι λόγοι πολλοί και διάφοροι: πάθος, προσωπική ανάπτυξη, οικονομικά κίνητρα, δημόσια αναγνώριση κι ούτω καθ’ εξής. Το μόνο μέρος που θα συναντήσουμε κάποιου είδους “θεσμοθετημένης εκπαίδευσης” είναι στο Βuenos Aires. Εκεί συναντάμε σχολές, εταιρείες και διαγωνισμούς που παράσχουν, αν όχι ένα δίπλωμα, τότε τουλάχιστον ένα είδος πιστοποιήσεων ή βράβευσης (πχ παγκόσμιο πρωτάθλημα Βuenos Aires).
Έχει αξία μια τέτοια πιστοποίηση ή η διάκριση των δασκάλων για έναν μαθητή; Σίγουρα όχι. Τυπικά όμως σου δίνει τουλάχιστον την σιγουριά οτι η γνώση και η εμπειρία που μπορεί να ψάχνεις στα τυπικά προσόντα των δασκάλων υπάρχει.

Η δική σου επιρροή
Ο κάθε άνθρωπος που έχει μπεί στον χώρο του tango τον έχει διαμορφώσει με τον δικό του τρόπο. Ακόμα κι ο πιο αρχάριος μακροπρόθεσμα θα επηρεάσει την tango κοινότητα του σε κάποιο βαθμό, όπως κι o εκάστοτε επαγγελματίας. Ο λόγος είναι απλός. Οι εμπειρίες κι οι επιλογές μας, είναι αυτές που μας διαμορφώνουν και παράλληλα χτίζουν το περιβάλλον μας. Η επιλογή των δασκάλων, το τι θα μάθει κανείς, το πώς θα φτάσει να χορεύει, θα τον κάνει με την σειρά του οπτικό ερέθισμα σε κάποιον άλλο αρχάριο και πιθανα να στιγματίσει την μελλοντική πορεία του. Τα event που θα παρεβρεθεί κάποιος, το τι θα υποστηρίξει σαν την δική του “αληθεια”, όμοια θα είναι αυτά που θα δώσουν συλλογικά τη χροιά στο μέλλον. Μην νομίζεις πως οι επιλογές σου δεν έχουν αντίκτυπο. Εάν 2 στους 3 καβαλιέρους σε μια milonga κάνουν διαρκώς ganchos ή τρέχουν, τι εικόνα θεωρείς πως σχηματίζει κάποιος που απλά παρακολουθεί; Τα θέλω και τα ερεθίσματα των μαθητών επίσης συχνά διαμορφώνουν και το τι διδάσκετε!

Αυτοσχεδιασμός
Έχοντας τα παραπάνω στο μυαλό μας πρέπει επίσης να επισημάνουμε πως σχεδόν όλοι οι επαγγελματίες τους οποίους και θαυμάζουμε, έχουν αναπτύξει τις ικανότητές τους μετά από πολύ την έρευνα, πειραματισμό, δανειζόμενοι στοιχεία άλλων χορών και φυσικά με ΠΑΡΑ πολύ προσωπική εξάσκηση! Δεν έλαβαν εκμάθηση συγκεκριμένης σειράς βημάτων από κάποιον. Συχνά έχουν εφεύρει κυριολεκτικά αυτά που διδάσκουν. Έτσι οι διαφορές στις προσεγγίσεις και στις τεχνικές τους είναι αναπόφευκτες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού αποτελεί πχ ο διάσημος maestros Flaco Danny με το μοναδικό του στυλ στην Μilonga.

Παγίδες
Με τα παραπάνω μπορούμε να κάνουμε λοιπόν την παραδοχή πως οποιοσδήποτε στο tango μπορεί εν δυνάμει να αυτοαποκαλείτε “δάσκαλος”. Το μικρό πλεονέκτημα αυτής της κατάστασης είναι οτι κατι τέτοιο επιτρέπει εύκολα την ανάπτυξη της κοινότητας του tango, καθώς κάθε νέος δάσκαλος δυνητικά μπορεί να έχει και νέους μαθητές. Το τεράστιο μειονέκτημα είναι, ότι δεν υπάρχει εγγύηση καλής και ποιοτικής διδασκαλίας. Ειδικά σε μικρές κι απομονωμένες κοινότητες tango (πχ επαρχία), που δεν υπάρχουν επιλογές και πολλοί μαθαίνουν από εκείνους που ήδη χορεύουν ή που απλά αποφάσισαν να διδάξουν ότι ξέρουν (κι όπως λέει και το ρητό “Στους τυφλούς βασιλεύει ο μονόφθαλμος”).
Οι χορευτές που αποφασίζουν να γίνουν δάσκαλοι tango συχνά αρχίζουν δίνοντας μαθήματα σε τμήματα αρχαρίων. Είναι ευκολότερο να δημιουργηθεί μια νέα ομάδα μαθητών, από το να πειστούν ήδη έμπειροι χορευτές να παρακολουθήσουν μαθήματα από έναν καίνουργιο δάσκαλο. Αυτό σημαίνει ότι οι αρχάριοι χορευτές εκτίθενται σε πολύ καλή έως πολύ φτωχή διδασκαλία. Στην πορεία οι άνθρωποι αυτοί ψάχνοντας βρίσκουν δασκάλους που θα τους προσφέρουν καλύτερη ποιότητα διδασκαλίας, αλλά στο σημείο αυτό έχουν συχνά αποκτήσει αρκετές ανεπαρκείς συνήθειες στις κίνησεις τους, που θα είναι δύσκολο να αντικατασταθούν. Αυτό είναι ένα κυριό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αρκετοί χορευτές -τριες σε κάποιο σημείο της πορείας της ανάπτυξής τους.
Οι άνθρωποι που τρέχουν τη σχολή χορού κοντά στο σπίτι σας (που επιλέξατε πιθανώς λόγω ευκολίας/απόστασης) μπορεί να είναι από πολύ εξειδικευμένοι έως με πλήρη άγνοια στο θέμα tango. (Συχνό χαρακτηριστικό σε σχολές “supermarket” που κάνουν λίγο από όλα).
Τέλος, κάποιοι δάσκαλοι μπορεί να έχουν μαθητεύσει οι ίδιοι κοντά σε μεγάλους μαέστρους αλλά να εξακολουθούν να είναι ανεπαρκείς! Ένας μαέστρος δεν μπορεί να σε κάνει να χορεύεις tango όπως ο ίδιος, θα σε βοηθήσει με τον τρόπο που ο ίδιος κατανοεί, να βρείς το δικό σου tango.

Δάσκαλοι ταξιδιώτες
Σε έναν ιδανικό κόσμο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι αρχάριοι είναι αυτοί που θα επρέπε να έχουν τους καλύτερους δασκάλους. Αλλά αν οι αρχάριοι έχουν τους καλύτερους δασκάλους, ποιοί στη συνέχεια θα διδάξουν τους προχωρημένους; Στην πραγματικότητα, οι πιο γνωστοί και σεβαστοί δάσκαλοι tango παγκοσμίως συχνά ταξιδεύουν, δεν έχουν δικά τους μόνιμα μαθήματα και σπάνια διδάσκουν αρχάριους. Αυτό είναι το “καθήκον” των εκάστοτε τοπικών δασκάλων. Δυστυχώς, οι αρχάριοι συχνά τείνουν να μην είναι ικανοποιημένοι απο την επιλογή των δασκάλων τους μετά από καιρό. Κι αυτό γιατί όπως προείπαμε όλοι υποθέτουμε ότι ο καθένας που ονομάζεται επαγγελματίας έχει πιστοποιήσεις, αλλά πρέπει να καταλάβουμε ότι στο tango αυτό δεν συμβαίνει.
Δίπλα στους τοπικούς δασκάλους, υπάρχει επίσης κι ένας μεγάλος μπουφές από ταξιδιώτες μαέστρους που κάνουν συχνά σεμινάρια και συμετέχουν σε διάφορες εκδηλώσεις/shows tango. Είναι συχνά πιο ολοκληρωμένοι από τους τοπικούς δασκάλους αλλά όχι και κατ ‘ανάγκην. Εάν είστε μόνο στο πρώτο ή το δεύτερο έτος της μελέτης σας, προσπαθήστε να μην φάτε ολόκληρο το μπουφέ με την πρώτη. Θα είναι πολύ συγκεχυμένη η προσπάθεια να μάθετε με πάρα πολλούς διαφορετικούς δασκάλους. Ακόμα κι αν οι δάσκαλοι είναι εξαιρετικοί, θα δώσουν αναπόφευκτα έμφαση σε αυτό που τους αρέσει, αυτό που κάνουν καλύτερα ή αυτό που τους κάνει να νιώθουν παθιασμένοι. Εάν δεν έχετε αποκτήσει σφαιρική άποψη του χορού ως ένα συνολικά λογικό σύστημα κίνησης στο οποίο έχουν όλες αυτές οι μεταβλητές θέση, μπορεί να σας απογοητεύσει ή να σας προκαλέσει σύγχυση. Τέλος θα συνιστούσαμε να παρακολουθείτε τέτοιου είδος σεμιναρια μόνο εφόσον θεωρείται πως είστε προετοιμασμένοι να αφομοιώσετε το υλικό που θα διδαχτείτε. Δοκιμάστε τα, αλλά επιλέξτε σοφά.

Κριτική σκέψη
Οι μεγάλοι καλλιτέχνες δεν είναι απαραιτήτως άριστοι δάσκαλοι, καθώς κι οι εξαιρετικοί δάσκαλοι δεν είναι κι αναγκαστικά κορυφαίοι χορευτές.
Το παραπάνω ισχύει για κάθε καλλιτεχνικό τομέα. Η διδασκαλία κι ο καλλιτέχνης είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Εάν ένας χορευτής θεωρείται ικανός βάση δεξιοτήτων να διδάξει άλλους, αυτό δεν τον καθιστά αυτόματα κι ικανό να μεταδώσει αποτελεσματικά τις γνώσεις του. Η εκμάθηση του πώς να διδάξουμε την κίνηση είναι μια διαδικασία από μόνη της. Από την άλλη πλευρά, το γεγονός ότι κάποιος έχει ταλέντο για διδασκαλία ή την επιθυμία να γίνει δάσκαλος δεν τον απαλλάσσει από την ευθύνη να οικοδομήσει τουλάχιστον μια σταθερή βάση ως χορευτής -τρια για αρκετά χρόνια. Το σημαντικότερο διδακτικό εργαλείο ενός χορευτή -τριας παραμένει πάντα ο ίδιος ο χορός του. Για να διδάξετε λογοτεχνία δεν χρειάζεται να είστε συγγραφέας, αλλά για να διδάξετε χορό, πρέπει πρώτα να είστε χορευτής (και μάλιστα καλού επαγγελματικά επιπέδου).
Εάν βρίσκεστε στην αρχή της μελέτης σας στο tango και στην κοινότητά σας υπάρχει μια ποικιλία εκπαιδευτικών διαθέσιμων, σας προτείνω να επιλέξετε με σύνεση. Αυτό μπορεί να σας γλυτώσει από πολλά προβλήματα αργότερα. Όταν ψάχνετε για δάσκαλο, αναζητήστε σε πρώτη φάση τον χορευτή -τρια μιάς κι άμεσα μπορείτε να καταλάβετε αν σας αρέσει ή όχι αυτό που βλέπετε. Εάν είστε αρχάριος κι έχετε φίλους που χορεύουν ήδη, αφήστε τους να σας πάνε σε μια milonga (ή ένα μάθημα) και να δείτε πώς χορεύουν εκεί οι δάσκαλοι. (Στην εποχή του youtube σίγουρα μπορείτε να τους βρείτε ακόμη και σε βίντεο (αν και δεν είναι το ίδιο). Μιλήστε για το τι βλέπετε με ανθρώπους που έχουν εμπειρία, αλλά και για να αποκτήσετε καλύτερα τη δική σας κρίση. Προσπαθήστε να παρατηρήσετε όσους χορεύουν πραγματικά, με ευκολία και ροή, σε αρμονία με έναν παρτενέρ. Μπορεί να είναι οι πιο εντυπωσιακοί χορευτές στην αίθουσα ή ίσως να είναι το ήσυχο ζευγάρι που περπατάει με πολύ χάρη στο πάτωμα, προσελκύοντας ελάχιστα την προσοχή. Ας μην ξεχνάμε πως το κοινωνικό tango είναι ένας εσωστρεφής χορός κι όχι ένα show σε μια milonga. Αν όλα αυτά που έχετε δει ποτέ είναι επί σκηνής (tango en scenario), θα πρέπει να πούμε ότι αυτό που θα μάθετε σε μια τάξη απέχει πολύ από αυτό έχετε δεί. Αυτός είναι κι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να αναζητήσετε αξιόπιστες πηγές πληροφοριών. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ωστόσο, πως σε μια milonga εύκολα θα ξεχωρίσετε τους εξαιρετικούς χορευτές με την πρώτη ματιά. Μπορεί να μην θέλετε απαραιτήτως το στυλ τους, αλλά θα αναγνωρίσετε αμέσως την ποιοτητά τους.

Οι μαθητές είναι η εικόνα του δασκαλου;
Αφού γνωρίζετε ότι ορισμένοι δάσκαλοι είναι χορευτές, πως ξέρετε αν είναι επίσης καλοί δάσκαλοι; “Κοιτάξτε τους μαθητές τους”, μπορείτε να πείτε. Δυστυχώς το θέμα είναι αρκετά πιο δύσκολο. Ένας δάσκαλος δεν είναι εργοστάσιο. Οι πιο ικανοί εκπαιδευτικοί δεν θα μπορούν να κάνουν τίποτα για εσάς αν δεν κάνετε εσείς την απαραίτητη προσπάθεια να μάθετε. Αν σας εμποδίζουν κάποια σωματικά χαρακτηριστικά ή έχετε ιδιαιτερότητες στη βελτίωση του χορού σας, δεν σας φταίει ο δάσκαλος (να διευκρινήσουμε πως μιλάμε για κάποιες περιπτώσεις). Το σημαντικό πράγμα που πρέπει να συνειδητοποιήσετε είναι ότι δεν πρόκειται μόνο για την εύρεση ενός υποθετικά “καλού” δασκάλου, πρόκειται για την εύρεση ενός που μπορεί να σας διδάξει αυτό που εσείς ΘΕΛΕΤΕ κι έχετε ανάγκη. Υπάρχουν πολλές κατευθύνσεις στις οποίες θα μπορούσατε να εξελιχθείτε στο τάνγκο. Επιλέξτε ένα δάσκαλο που σας εμπνέει αυτήν την περίοδο. Αν ξέρετε τι θέλετε, μπορείτε να βρείτε κάποιον που να σας το διδάξει. Όταν βρείτε έναν συμβατό κι ικανό δάσκαλο για εσάς, μείνετε δίπλα του και αξιοποιήσετε τον στο έπακρο μέχρι να νιώσετε οτι ήρθε η ώρα για κάτι διαφορετικό.

Υπάρχουν 3 ενδείξεις ότι η δική σας σχέση δάσκαλου – μαθητή λειτουργεί.
1. Προχωράτε στην επιθυμητή για εσάς κατεύθυνση, με την προϋπόθεση ότι προσπαθείτε να μάθετε κι ο δάσκαλός σας προσπαθεί να σας διδάξει.
2. Κερδίζετε όλο και περισσότερη σαφήνεια σχετικά με το τι κάνετε, κατανοώντας τον χορό με περισσότερες λεπτομέρειες κάθε φορά.
3. Απολαμβάνετε την ανάπτυξή σας και τον χορό σας. Είστε ενθουσιασμένοι κι ενθουσιώδεις για νέα γνώση, ακόμα κι αν ο τρόπος είναι προκλητικός και μερικές φορές αισθάνεστε ότι παροδικά δεν λειτουργεί.
Εάν τα παραπάνω δεν είναι η περίπτωσή σας, τότε είτε ο δάσκαλός σας δεν είναι ο σωστός για εσάς ή δεν μαθαίνετε πραγματικά.

Συμπεράσμα
Όσο περισσότερη εμπειρία αποκτάτε, τόσο ορθότερη γίνεται η εκτίμησή σας για το κατά πόσον ένας δάσκαλος είναι σωστός για εσάς, τόσο πιο εύκολο είναι να διαχωρίσετε το καλύτερο για εσάς. Να θυμάστε πάντα ότι εσείς, ο μαθητής -τρια, είστε ο πιο σημαντικός παράγοντας στη διαδικασία μάθησης. Ένας καλός δάσκαλος θα είναι σε θέση να εκτιμήσει το επίπεδο δεξιοτήτων σας, να καταλάβει πόσο γρήγορα και με ποια κατεύθυνση μπορεί να αναπτυχθείτε και στη συνέχεια να σας βοηθήσει να κάνετε ΕΝΑ ΒΗΜΑ μπροστά κάθε φορά. Αλλά μην ξεχνάτε οτι εσείς είστε αυτός/η που θα πρέπει να κάνει το βήμα.

Εξειδικευμένες σχολές Tango μπορείτε να βρείτε στο παρακάτω link:
Σχολές Tango

Support ocho.gr with a click on the ads